Hemoroid (Basur)
Hemoroidal Hastalık nedir?
Hemoroidal doku doğuştan itibaren var olan damar
yumağı yapısı ile anüsün çıkışında yastıkçık görevi gören bir dokudur.
Hemoroidal dokudaki atardamar ve toplardamarlar arası direkt bağlantılar
sayesinde bölge duyu sinirlerinin uyarılması ile oluşan hızlı kan toplanması
sonucu istemsiz gaz ve sıvı çıkışını engellemeye yardımcı olur.
Kalınbarsak duvarına hemoroidal dokuyu
sabitleyen Park ligamanı denen bağ, çeşitli nedenlerle hasar görürse hemoroidal
doku aşağı sarkmaya başlar. Damar yapısı ve dolaşımın bozulması ile de dokuda
kan göllenir. İşte bu sarkma ve kan göllenmesi ile büyüme durumu hemoroidal
hastalıktır. Oluşumunda anüsün çevresini saran iç ve dış kaslarda rol alırlar.
Dışkılama sırasında dış kaslar kendi isteğimizle
gevşerken iç kaslar otonomik olarak istemsiz bir şekilde ıkınma sonucu
gevşerler. İç kaslar istirahat halinde anüsü kapatmak için istemsiz olarak
kasılıdırlar. Bazı kişilerde özellikle stresli, kırılgan, sıkıntılı, üzüntülü
kişilerde iç kas sıkılması artmış olabilir ve tuvalet sırasında tam gevşeme
olmaz. Bu kişiler hemoroidal hastalığın oluşum nedeni olan kabızlık olmasa da
zorlanarak dışkılarlar ve hemoroidal hastalık gelişir.
Hemoroidal hastalık iç ve dış hemoroid olarak
ikiye ayrılmaktadır. Deri ile kalın barsak arasındaki geçiş bölgesi olan
(yaklaşık 3 cm içte) dişli çizginin üzerinden kaynaklananlar iç, altından
kaynaklananlar ise dış hemoroidlerdir. Önemli olan iç hemoroidlerdir.4 derece
olarak görülürler.
1. derecede; hemoroidal doku büyümüştür. Sadece
endoskopi ile görülebilirler. Dışkı sonrasında kanama yakınması oluştururlar.
2. derecede; büyümüş olan hemoroidal doku
tuvalet sırasında aşağıya sarkar, tuvalet sonrası kendiliğinden normale döner.
3. derecede; tuvalet sırasında dışarı sarkan
hemoroidler ancak elle itilerek yerine konur.
4. derecede; dışarı sarkmış olan hemoroidler
normal pozisyona getirilemez.
Bu durumların dışında hemoroid dokusu içinde kan
pıhtısının oluşması ile karşımıza akut tromboz çıkabilir. İlk 72 saatte ameliyat
edilirler.
Makatta meme oluşması, kanama, akıntı, kaşıntı,
ağrı(tromboz) ve dışkılama güçlüğü yakınmalar arasındadır.
Tanı:
Hemoroidal hastalığın tanısı muayene ve
endoskopi (sigmoidoskopi ve kolonoskopi) ile olur
.Hemoroidal hastalık ile benzer yakınmalara
neden olabilecek diğer hastalıkları (Kanser, kolit vb.) ayırt etmek için mutlaka
endoskopi yapılmalıdır.
Tedavi:
1.ve 2.derecede: Tuvalet alışkanlığı
düzenlenmesi, ilaç tedavisi, skleroterapi,band ligasyonu,infrared,HAL-dopler
devaskülarizasyon
3.derecede: Band ligasyonu,HAL-dopler ile
devaskülarizasyon,klasik cerrahi, Ligasure yada lazer ile cerrahi, De Longo
yöntemi(Stapler)
4.derecede: Klasik Cerrahi, Ligasure ya da lazer
ile cerrahi, De Longo tekniği(Stapler)
Sklero terapi
Fenol ya da atoksi sklerol enjekte edilmesidir.
Uygulaması basittir.
İnfrared koagülasyon
Özel bir aletle çok sayıda yakarak kurutma
işlemidir.
Bant ligasyonu
Bu yöntem halk arasında sıklıkla bağlama yöntemi
olarak adlandırılmaktadır. Bu yöntemde hemoroidal doku vakumlanarak dokunun
dibine lastik bant konmakta ve böylece dokunun dolaşımı bozularak düşmesi
sağlanmaktadır. Sıklıkla 1. ve2. ve derecede kullanılır. Genelde birden çok
seans tedavi gerekmektedir.
Hemoroidektomi
3. ve 4. derece hemoroidlerde uygulanır. Dış ve
iç hemoroidler tamamen çıkarılmaktadır.
Cerrahi Hemoroidektomi işlemi ligasure ya da
lazer kullanarak kolaylaştırılabilir. Daha kansız ve daha ağrısız olduğu
düşünülmektedir. Ancak maliyet çok artmaktadır.
[ De Longo tekniği ]
Tek kullanımlık stapler bir cihazla yapılır. Dişli çizginin yaklaşık 3 cm.
üzerinden dairesel bir doku çıkarılmaktadır. Böylece sarkan hemoroidin normal
pozisyona gelmesi sağlanmakta üst hemoroidal arterin (atar damar) en son dalları
kesildiğinden iç ve dış hemoroidal dokuda kan miktarı azaltılmakta, böylece
zamanla bu hemoroidal dokunun sönmesi sağlanmaktadır.
Dişli çizginin1–2 cm üst kısmında ağrı algısı olmadığından ve hemoroidal dokuya
herhangi bir işlem yapılmadığından operasyon sonrası hasta konforu son derece
iyidir. Spinal ya da genel anestezi ile uygulanabilir. İşlem sonrasında hemen
hiç ağrı hissedilmediğinden rahatlıkla günübirlik olarak uygulanabilir.
İLAÇ TEDAVİSİ
1. Aneljezik (ağrı kesici ) Kremler Ağrı kesici madde içeren kremler ağrıyı
azaltırlar. Tedavi etmezler.
2. Kortikosteroidli Pomadlar Hemoroidal dokudaki ödemi ve tahrişi düzeltirler.
Yan etkileri yüzünden uzun süreli kullanımı önerilmemektedir.
3. Dışkıyı Yumuşatan İlaçlar
Bağırsak içine sıvı çekerek dışkının yumuşamasını sağlarlar. Uzun süreli
kullanımda giderek etkileri azalır.
4. Kan Dolaşımı Düzenleyicileri
Toplardamar sisteminin basıncını düşüren ve dolaşımı kolaylaştıran etkiye
sahiptirler.
5. Oturma Banyosu
KORUNMA
Hemoroidal hastalıkta karşılaşılan en sık başlatan neden kabızlık ve ıkınmadır.
Dışkının kıvamını yumuşatıcı diyet önlemleri, işlem görmüş gıdalardan
kaçınılması; kepekli gıdaların tüketilmesi; bol sebze ve meyve yenmesi; acı,
ekşi ve mayalı içeceklerden kaçınılarak günde 1,5–2 lt. den fazla sıvı alınması
ve spor yapılması önerilmektedir. Ayrıca karın içi basıncı arttırıcı hastalıklar
düzeltilmelidir.